به طور حتم کسی در ایران وجود ندارد که تابحال سریال مختارنامه را ندیده یا دست کم اسم‌ش را نشنیده باشد
اما این سریال گاها لحظاتی از تاریخ را که کم هم نیستند به گونه‌ای روایت میکند که با چیزی که سال‌ها در روضه های اباعبدالله شنیده‌ایم یا در کتب تاریخی خوانده‌ایم تفاوت دارد
منبع تاریخی مختارنامه چیست؟
با نگاهی به تیتراژ پایانی مختارنامه متوجه میشویم که برای ساخت این سریال از منابع بسیار زیادی استفاده شده و احتمالا برای هر قسمت از سریال از منابع مختلفی استفاده شده است اما هرچند که مختارنامه تقریبا با هیچکدام از منابع تطابق صد درصدی ندارد به نظر می‌رسد که منبع اصلی تیم سازنده تاریخنامه طبری باشد.
مهم‌ترین جابجایی‌های تاریخی مختارنامه چیست؟
1-سخنرانی معروف مختار در انتهای سریال
بعید است کسی تابحال آن سخنرانی معروف مختار برای لشکریان خودش را ندیده باشد (همان سخنرانی جذاب : تزویر سکه ایست دو رو …) اما نکته جالب توجه این است در واقع همچین اتفاقی رخ نداده و این یکی از ابداعات تیم سازنده است ، البته این اتفاق جعل یا تحریف تاریخ نیست و توجیه روایی و سینمایی دارد.
2-مرگ عمر بن سعد
عمر بن سعد از شخصیت‌هایی است که از ابتدای سریال مخاطب را درگیر خودش میکند به همین علت مرگ او یکی از اتفاقات مهم سریال محسوب می‌شود اما روایتی که ما در سریال میبینیم با اتفاق واقعی بسیار متفاوت است ، در سریال عمر بن سعد در یک نبرد حماسی با شرطه‌های حکومت مختار درگیر می‌شود ، تعدادی از آنها را می‌کشد و سپس به دست بن کامل شاکری به هلاکت می‌رسد در حال که در واقعیت بن کامل شاکری عمر بن سعد را در رخت‌خواب گیر می‌اندازد( به عبارتی خفت‌ش میکند) و سپس اورا به هلاکت می‌رساند ، از نظر نویسنده اینگونه پهلوانانه کشته شدن عمر بن سعد هیچگونه توجیه روایی یا سینمایی ندارد و به گونه‌ای تحریف تاریخ است.
3- مرگ حرمله
حرمله از شخصیت‌هایی است که شیعیان حساسیت بسیار زیادی روی او دارند او از ابتدای سریال مانند شمر و عمر بن سعد نقش مهمی در داستان ندارد برای همین مرگ او در واقع نقطه عطف داستان او نیز هست اما متاسفانه مرگ او هم مانند عمر بن سعد به شکل عجیبی قهرمانانه روایت می‌شود که خلاف واقعیت و تاریخ است ، در سریال میبینیم که حرمله در یک نبرد تن به تن با مختار به هلاکت می‌رسد در حالی که او ذلیلانه دستگیر و نزد مختار آورده می‌شود و مختار دستور میدهد تا دست و پایش را قطع کنند و سپس بدنش را بسوزانند و بدین ترتیب نفرین حضرت سجاد در مورد او به حقیقت می‌پیوندد ، از نظر نویسده اینگونه شجاع و دلاور نشان دادن شخصیتی مثل حرمله ابدا توجیه روایی یا سینمایی ندارد و تحریف تاریخ محسوب می‌شود.
4-شهادت همسر مختار
طبق سریال شهادت همسر مختار قبل از شهادت خود مختار است در حالی که در واقعیت همسر مختار پس از خود مختار شهید می‌شود البته با توجه به اتفاقاتی که در ادامه شهادت همسر مختار در سریال رخ میدهد این جابجایی توجیه روایی داشته و جعل تاریخ محسوب نمی‌شود.
5-مکالمه ابن زیاد و حضرت مسلم
در سریال میبینیم زمانی که ابن زیاد حضرت مسلم بن عقیل را دستگیر میکند در مکالمه با حضرت مسلم حدیثی جعلی را از پیامبر نقل میکند با این مضمون که خلافت موروثی نیست و حضرت مسلم در جواب او میگویند :”من نیز این حدیث شریف نبوی را شنیده‌ام” ، باید از تیم نویسنده سریال پرسید چگونه مسلم بن عقیل حدیثی جعلی را که دشمنان اهل بیت سال‌ها بهانه خود برای غصب قرار داده‌اند را حدیث شریف نبوی میخواند!
آیا مختار همان بود که ما دیدیم؟
یکی از ایرادات بسیار محکمی که به تیم سازنده مختارنامه وارد است این است که شخصیت مختار خلاف آنچه که بود نشان داده شده است مختار سریال بیشتر سیاستمدار است تا فقیه درست است که مختار فردی مجاهد بوده اما بیشتر از انکه یک سیاستمدار مجاهد باشد یک فقیه مجاهد بوده است.
جمع‌بندی
سریال مختارنامه حتما جز آثار برتر تلویزیون ایران است و در بین اقتباس‌های تاریخی که تا به امروز ساخته شده اثری به این کیفیت را کمتر پیدا می‌کنید بنابراین اگر تا کنون مختارنامه را ندیده‌اید(شما خیلی انسان عجیبی هستید) تماشای این سریال به شما پیشنهاد می‌شود.
توسط امیرعلی شاه‌محمدی
